Hợp đồng thông minh(Smart Contract) là gì?
Hợp đồng thông minh(Smart Contract) có thể được định nghĩa là một chương trình máy tính (phần mềm) hoặc một giao thức được thiết kế đặc biệt để thực hiện một nhiệm vụ cụ thể tại thời điểm thiết lập khi thoả mãn tất cả các điều kiện của thỏa thuận giữa hai hoặc nhiều bên.
Nick Szabo, một nhà khoa học máy tính, đã phát minh ra các hợp đồng thông minh vào năm 1994 và kể từ đó chúng đã trở thành một thành phần quan trọng của công nghệ blockchain ngay sau khi Bitcoin ra mắt vào năm 2008-2009. Thông thường, các hợp đồng thông minh được thiết kế bằng ngôn ngữ lập trình tương thích với blockchain mà chúng sẽ được triển khai trên đó.
Sau khi được triển khai trên blockchain, hợp đồng thông minh sẽ trở thành một thành phần vĩnh viễn của sổ cái blockchain. Nhờ tính chất phi tập trung của blockchain, các hợp đồng thông minh sẽ hoàn toàn minh bạch và không thể thay đổi, làm cho nó an toàn và đáng tin cậy hơn so với các hợp đồng thông thường.
Hợp đồng thông minh có thể áp dụng cho một số ngành, bao gồm ngân hàng, bất động sản, bảo hiểm và quản lý chuỗi cung ứng. Chúng có thể tự động hóa các hoạt động phức tạp của công ty, cắt giảm chi phí, tăng hiệu quả và loại bỏ nhu cầu về các bên trung gian.
Hợp đồng thông minh(Smart Contract) hoạt động như thế nào?
Hợp đồng thông minh(Smart Contract) là các chương trình máy tính nhằm tự động thực hiện các điều khoản của hợp đồng. Sử dụng công nghệ blockchain, chúng được tạo và lưu giữ trên một mạng lưới phi tập trung. Sau khi được thực hiện, hợp đồng thông minh không thể sửa đổi hoặc xóa.
Dưới đây là giải thích chi tiết về cách thức hoạt động của hợp đồng thông minh:
- Tạo
- Hợp đồng thông minh được xây dựng bởi một hoặc nhóm các nhà phát triển sử dụng ngôn ngữ lập trình phù hợp với blockchain mà nó sẽ chạy trên đó. Mã code sẽ được thêm vào sổ cái phân tán sau khi biên dịch.
- Triển khai
- Mạng lưới blockchain sẽ thực thi mã hợp đồng thông minh khi được tải lên. Hợp đồng được phân phối trên tất cả các nút trong mạng và trở thành một thành phần bất biến của sổ cái công khai phân tán của blockchain.
- Kích hoạt
- Khi các điều kiện cụ thể được thỏa mãn, hợp đồng thông minh sẽ được kích hoạt. Ví dụ, khi hàng hóa được giao, hợp đồng thông minh có thể kích hoạt trong hệ thống quản lý chuỗi cung ứng.
- Xác minh
- Khi các tiêu chí định trước được thỏa mãn, hợp đồng thông minh sẽ xác nhận nó. Công nghệ blockchain sẽ thực hiện điều này thông qua sổ cái và hoàn toàn minh bạch để xác minh tính chính xác của từng giao dịch. Hợp đồng thông minh sẽ tiếp tục chuyển sang bước tiếp theo nếu các điều kiện đầu vào đã được thỏa mãn.
- Thực thi
- Hợp đồng thông minh thực thi các điều khoản của thỏa thuận một cách tự động. Chẳng hạn, trong một giao dịch bất động sản, hợp đồng thông minh có thể được thiết lập để thanh toán cho người bán sau khi người mua đã sở hữu tài sản.
- Ghi lại
- Sổ cái phân tán theo dõi kết quả cuối cùng hoạt động của hợp đồng thông minh. Bao gồm bất kỳ diễn biến nào đã xảy ra sau khi giao dịch bắt đầu. Do tính bất biến của blockchain, một khi thông tin này đã được ghi lại thì không thể thay đổi được.
- Xác thực
- Xác thực kiểm tra hợp đồng thông minh và giao dịch. Các nút của mạng blockchain xác thực các giao dịch và cập nhật vào sổ cái.
- Thanh toán
- Sau khi giao dịch được xác nhận, thủ tục thanh toán bắt đầu. Điều này bao gồm chuyển tài sản hoặc thanh toán giữa các bên, cập nhật số dư tài khoản và các hoạt động khác được quy định bởi hợp đồng thông minh. Quy trình thanh toán được mở và thực hiện tự động.
Hợp đồng thông minh Ethereum là gì?
Hợp đồng thông minh Ethereum là một chương trình tự động trên blockchain Ethereum. Hợp đồng thông minh(Smart Contract) tự chạy chương trình máy tính trên mạng lưới Ethereum. Sử dụng ngôn ngữ lập trình được thiết kế đặc biệt để phát triển hợp đồng thông minh có tên là Solidity, hợp đồng thông minh Ethereum giống với hợp đồng thông minh trên các blockchain khác ở chỗ chúng được kích hoạt bởi một số điều kiện nhất định và tự động thực hiện các điều khoản của thỏa thuận khi những điều kiện đó được thoả mãn.
Sử dụng phí gas cho đồng thông minh Ethereum là một trong những đặc điểm nổi bật của nó. Sức mạnh xử lý cần thiết để thực hiện hợp đồng thông minh được đo bằng gas. Ether, đồng tiền gốc của mạng Ethereum, được sử dụng để thanh toán phí gas. Độ phức tạp của hợp đồng thông minh quyết định lượng gas cần thiết.
Hơn nữa, hợp đồng thông minh Ethereum có thể được sử dụng để tạo DAO (tổ chức tự trị phi tập trung). Một DAO phi tập trung hoạt động tự động trên blockchain, kết hợp bỏ phiếu vào hợp đồng thông minh.
Hợp đồng thông minh Ethereum có thể giao tiếp với các hợp đồng thông minh Ethereum khác và hợp đồng thông minh trên các blockchain khác. Khả năng tương tác của nó cho phép tạo ra các ứng dụng phi tập trung phức tạp có khả năng hoạt động trên nhiều blockchain khác nhau.
Hợp đồng thông minh trên Ethereum được thực hiện trên Máy ảo Ethereum (EVM), một bộ xử lý ảo hoàn chỉnh, phi tập trung có thể chạy bất kỳ mã Solidity nào. EVM đảm bảo rằng các hợp đồng thông minh được thực hiện trên mạng lưới một cách an toàn và thống nhất.
Hợp đồng thông minh Cardano
Hợp đồng thông minh Cardano là một chương trình máy tính tự thực thi chạy trên mạng Cardano. Được viết bằng ngôn ngữ lập trình Plutus, dựa trên ngôn ngữ lập trình Haskell, Plutus được cho là có thể kiểm chứng toán học và an toàn về mặt toán học, đảm bảo rằng các hợp đồng thông minh(Smart Contract) không xẩy ra lỗi.
Lớp thanh toán Cardano là một máy tính ảo thực thi các hợp đồng thông minh Cardano (CSL). CSL chịu trách nhiệm xử lý và xác thực các giao dịch blockchain Cardano, bao gồm các giao dịch hợp đồng thông minh. CSL sử dụng thuật toán giao thức đồng thuận Ouroboros để đảm bảo blockchain luôn được an toàn và đảm bảo tính phi tập trung.
Xác minh chính thức (Formal verification) là một phương pháp toán học được sử dụng bởi các hợp đồng thông minh Cardano để đánh giá tính chính xác của mã hợp đồng thông minh.
Phương pháp này giúp giảm thiểu lỗi code và lỗ hổng bảo mật, tăng tính bảo mật và độ tin cậy cho hợp đồng thông minh.
Hợp đồng thông minh Cardano hoạt động từ lúc nào?
Đợt hard fork Alonzo đã nâng cấp các hợp đồng thông minh của Cardano vào ngày 12 tháng 9 năm 2021. Bản nâng cấp này đã bổ sung ngôn ngữ lập trình Plutus và máy ảo Lớp thanh toán Cardano (CSL), chạy các hợp đồng thông minh trên blockchain. Các nhà phát triển đã triển khai hợp đồng thông minh trên Cardano kể từ khi ra mắt.
Khi nào Cardano có Hợp đồng thông minh?
Cardano đã triển khai các hợp đồng thông minh tại đợt nâng cấp Alonzo vào ngày 12 tháng 9 năm 2021. Công ty nền tảng hợp đồng thông minh của Cardano đã đệ trình một đề xuất sửa đổi và xác minh ngày ra mắt của Charles Hoskinson. Do đó, Cardano đã có hợp đồng thông minh rồi.
Hợp đồng thông minh Solidity
Các nhà phát triển đã chuyển sang Solidity, một ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng cấp cao, để tạo các chức năng cho hợp đồng thông minh. Trong blockchain Ethereum, hợp đồng thông minh là thuật toán máy tính điều chỉnh hành động tài khoản của người dùng. Lấy cảm hứng từ các ngôn ngữ như C++, Python và JavaScript, Solidity được viết riêng cho Ethereum Virtual Machine (EVM).
Hợp đồng Solidity lưu trữ các chức năng và dữ liệu tại một địa chỉ blockchain Ethereum. Ngôn ngữ “hướng đối tượng hợp đồng” là lý tưởng để triển khai hợp đồng thông minh Ethereum.
Hợp đồng thông minh được xây dựng với Solidity cung cấp một cách để tự động hóa các quy trình kinh doanh và phi kinh doanh giữa những người dùng khác nhau trên blockchain, giảm thiểu rủi ro như gian lận hay tính không tương thích về tiền tệ. Để biết thêm thông tin về Solidity, hãy xem Cổng thông tin chính thức của Solidity.
Hợp đồng Solidity tương tác với hợp đồng js trong Hợp đồng thông minh Ethereum như thế nào?
Các hợp đồng thông minh Solidity trong Ethereum có thể giao tiếp với các hợp đồng JavaScript bằng các thư viện API JavaScript như Web3.js. Các API này cho phép các ứng dụng giao tiếp với các nút mạng Ethereum và gửi giao dịch một cách dễ dàng. Ethereum TestRPC cho phép tương tác blockchain mà không cần nút Ethereum thực tế, điều này làm cho nó phù hợp để thử nghiệm hợp đồng.
Các nhà phát triển có thể sử dụng ngôn ngữ Solidity phức tạp và linh hoạt để phát triển các hợp đồng thông minh và các công cụ như Remix và Web3.js, để giúp việc triển khai và tương tác với các hợp đồng này trên blockchain Ethereum trở nên đơn giản hơn. Để truyền các giao dịch và truy cập blockchain từ hợp đồng thông minh Solidity bằng JavaScript, các nhà phát triển có thể sử dụng kết hợp thư viện Ethers.js và các chức năng của hợp đồng.
Bảng so sánh Hợp đồng thông minh(Smart Contract)
Bảng so sánh Hợp đồng thông minh Solidity, Cardano và Ethereum.
| Tính năng | Hợp đồng thông minh Ethereum | Hợp đồng thông minh Cardano | Hợp đồng thông minh Solidity |
|---|---|---|---|
| Hợp đồng thông minh Solidity | Solidity | Plutus | Solidity |
| Tài sản hỗ trợ | chỉ Ethereum | Nhiều loại tài sản | Máy ảo Ethereum |
| Máy ảo | Máy ảo Ethereum | Lớp thanh toán Cardano | Máy ảo Ethereum |
| Xác minh chính thức | Có | Có | Có |
| Thuật toán đồng thuận | Proof of Work và Proof of Stake | Ouroboros | Proof of Work and Proof of Stake |
| Triển khai | Phí gas được thanh toán bằng ETH | Phí giao dịch thanh toán bằng ADA | Phí gas được thanh toán bằng ETH |
| Mẫu hợp đồng thông minh | Có | Không | Có |
| Thực thi hợp đồng | Tuần tự | Đồng thời | Tuần tự |
| Hệ thống quản lý | Không | Có | Không |
Những Câu Hỏi Thường Gặp (FAQs)
Hợp đồng thông minh là gì?
Hợp đồng thông minh(Smart Contract) là một thỏa thuận giữa các bên được mã hóa trong một chương trình máy tính, được thực hiện trên blockchain và sau đó thực thi tự động. Nó tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch hoàn toàn đáng tin cậy, minh bạch và phi tập trung mà không cần bất kỳ bên thứ ba nào.
Hợp đồng thông minh hoạt động như thế nào?
Các hợp đồng thông minh Solidity trong Ethereum có thể giao tiếp với các hợp đồng JavaScript bằng các thư viện API JavaScript như Web3.js. Các API này cho phép các ứng dụng giao tiếp với các nút mạng Ethereum và gửi giao dịch một cách dễ dàng. Ethereum TestRPC cho phép tương tác blockchain mà không cần nút Ethereum thực tế, điều này làm cho nó phù hợp để thử nghiệm hợp đồng Chúng không thể thay đổi và hoàn toàn minh bạch, nghĩa là bạn không thể sửa đổi mã code của chúng sau khi được triển khai và bất kỳ người tham gia mạng lưới nào cũng có thể xem quá trình thực thi của chúng.
Khi nào Hợp đồng thông minh ADA đi vào hoạt động?
Bản phát hành hard fork Alonzo của Cardano vào tháng 9 năm 2021 mang theo sự bổ sung của các nâng cấp về hợp đồng thông minh. Hợp đồng thông minh sẽ dần được triển khai trên Cardano, với bản phát hành cuối cùng dự kiến vào quý nhất của năm 2022.
Lợi ích của việc sử dụng hợp đồng thông minh là gì?
Hợp đồng thông minh(Smart Contract) cung cấp nhiều tính năng hữu ích, chẳng hạn như năng suất cao hơn, chi phí thấp hơn, minh bạch hơn và tiêu chuẩn an toàn cao hơn. Các thỏa thuận có thể được thực hiện nhanh hơn và đáng tin cậy hơn, ít phụ thuộc vào bên thứ ba hơn nhờ tính năng tự động hóa của nó.
