Trong tài chính, hợp đồng tương lai (futures) là một hợp đồng phái sinh được thực hiện giữa hai bên, hợp đồng này sẽ ràng buộc họ mua hoặc bán một tài sản với giá xác định trước vào một ngày nhất định trong tương lai. Tài sản trong hợp đồng có thể là hàng hóa, công cụ tài chính, tiền tệ, chỉ số hoặc tỷ lệ lãi suất.
Ghi chú quan trọng:
- Giao dịch hợp đồng tương lai là việc mua hoặc bán hợp đồng trước trên sàn giao dịch tài chính để thu lợi từ sự thay đổi giá của tài sản cơ bản.
- Ký quỹ (Margin) là số tiền tối thiểu phải có trong tài khoản của bạn khi thực hiện một hợp đồng trong giao dịch hợp đồng tương lai.
Giao dịch hợp đồng tương lai là gì?
Giao dịch hợp đồng tương lai là việc mua hoặc bán hợp đồng tương lai trên sàn giao dịch tài chính để thu lợi từ sự thay đổi giá của tài sản cơ bản. Như đã đề cập, hợp đồng tương lai là thỏa thuận giữa hai bên để mua hoặc bán một tài sản cụ thể với giá xác định trước vào một ngày cụ thể nào đó trong tương lai.
Hợp đồng tương lai thiết lập giá của một hàng hóa sẽ được bán trong tương lai. Nó có thể được hiểu là một giao dịch trong đó giá trị tương lai của một hàng hóa được mua và bán. Khái niệm ngược lại của giao dịch tương lai là giao dịch giao ngay (spot trading).
Trong giao dịch hợp đồng tương lai, các điều khoản của hợp đồng được thiết lập vào thời điểm thực hiện giao dịch. Tuy nhiên, giao dịch thực tế giữa tiền và hàng hóa diễn ra trong tương lai, được đàm phán dựa trên các điều khoản của hợp đồng. Phương pháp này xuất phát nhằm quản lý rủi ro do biến động giá của hàng hóa, nhưng hiện nay nó được ưa chuộng bởi các nhà đầu tư mong muốn tìm kiếm được khoản lợi nhuận cao mặc dù phải chịu đựng mức độ rủi ro tương ứng.
Ví dụ
Hãy giả sử rằng vườn ươm có những cây táo sẽ ra trái sau sáu tháng. Người A đã ký một hợp đồng với nông dân B để mua 100 quả táo với giá 5 đô la mỗi quả trong vòng 6 tháng tới mà không biết giá trung bình hiện tại của một quả táo là bao nhiêu. Giả sử giá hiện tại là 3 đô la. Sau sáu tháng, giá táo được xác định là 3 đô la. Bởi vì đã ký hợp đồng trước đó với giá 5 đô la mỗi quả, Người A phải thanh toán cho Nông dân B với mức lỗ 2 đô la cho mỗi quả táo.
Ngược lại, nếu giá một quả táo trong vườn ươm đạt đến 10 đô la, người A có thể mua các quả táo với lợi nhuận 5 đô la cho mỗi quả. Lần này, nông dân B mất 5 đô la cho mỗi quả táo. Như bạn có thể thấy từ ví dụ này, việc dự đoán khoản thua lỗ/lợi nhuận trong giao dịch hợp đồng tương lai khá là khó khăn. Tuy nhiên, mặt khác, bởi vì không dễ đo lường mức lãi/lỗ, nên đây là một hình thức đầu tư có tính chất rủi ro cao đi kèm với tiềm năng sinh lời cao.
Ưu điểm của giao dịch hợp đồng tương lai
Giao dịch hợp đồng tương lai là một phương thức đầu tư có nhiều ưu điểm. Những ưu điểm của giao dịch hợp đồng tương lai có thể kể đến như sau.
1. Đầu tư 24/7
Thị trường giao dịch hợp đồng tương lai hoạt động liên tục 24 giờ một ngày và không có khung giờ mở cửa, đóng cửa cụ thể. Là một nhà đầu tư tiền điện tử, bạn cần phải phản ứng nhanh chóng với tin tức thị trường thay đổi liên tục để có thể thu lợi lớn. Khả năng giao dịch trong 24 giờ cho phép bạn sử dụng chiến lược phù hợp với sự tăng giảm giá thất thường của các công cụ tài chính.
2. Lợi suất cao
Với giao dịch hợp đồng tương lai, nhà giao dịch có thể mong đợi lợi nhuận cao thông qua việc sử dụng đòn bẩy (leverage) một cách tự do. Ngay cả khi số vốn gốc của bạn – số tiền bắt đầu – là không đáng kể, bạn cũng có thể đạt được mức lợi nhuận cao nếu tận dụng được tính năng đòn bẩy trong thị trường hợp đồng tương lai. Tuy nhiên, song song đó bạn luôn nên chú ý rằng đòn bẩy cũng mang theo rủi ro lớn về khả năng thua lỗ.
3. Không liên quan đến giá thị trường hiện tại
Giá trị trên thị trường giao ngay không dẫn đến tổn thất trực tiếp cho giao dịch. Trong giao dịch giao ngay, khi giá của đồng tiền bạn mua bị giảm, giá trị tài sản của bạn sẽ bị giảm ngay lập tức. Tuy nhiên, giao dịch hợp đồng tương lai cho phép bạn đầu tư không chỉ trong thị trường tăng giá mà còn trong thị trường giảm giá – điều này được gọi là vị thế bán khống (short positioning). Khi bạn đặt một vị thế Short trong giao dịch hợp đồng tương lai và tài sản mục tiêu đang giảm giá, thì giá trị tài sản của bạn vẫn tăng lên.
Rủi ro trong giao dịch hợp đồng tương lai
Những rủi ro của giao dịch hợp đồng tương lai chắc hẳn được nhiều nhà giao dịch, nhà đầu tư biết đến, ngay cả đối với những người không chuyên về đầu tư. Có hai yếu tố dẫn đến những rủi ro đó.
1. Đòn bẩy quá mức
Lý do lớn nhất khiến cho giao dịch hợp đồng tương lai được coi là rủi ro chính là đòn bẩy. Vì giao dịch hợp đồng tương lai áp dụng hệ thống ký quỹ (margin), nếu bạn đặt một ký quỹ 1 triệu đô la cho một sản phẩm nhưng bạn chỉ có 5.000 đô la, bạn vẫn có thể mua sản phẩm trị giá 1 triệu đô la đó. Kiếm lời lớn với số vốn ban đầu thấp là một cám dỗ cho tất cả mọi người, nhưng song song đó khả năng thua lỗ lớn cũng là một mối lo ngại vì giao dịch được thực hiện với số tiền lớn hơn số tiền bạn thực có.
2. Mức giá thanh lý
Mức giá thanh lý cố định cũng là một rủi ro trong giao dịch hợp đồng tương lai. Thanh lý xảy ra khi hợp đồng tương lai của bạn trở nên bất cân đối, và số dư không đủ để duy trì rủi ro. Lệnh thanh lý được thực thi tự động khi giá ký quỹ của bạn bằng với giá thanh lý và đạt đến giá phá sản. Điều này có nghĩa là toàn bộ số tiền mà bạn đã đầu tư có thể bị thanh lý hết.
Ký quỹ là gì?
Trong giao dịch hợp đồng tương lai, ký quỹ (margin) là số tiền tối thiểu phải có trong tài khoản của bạn khi thực hiện một hợp đồng.
Khi một giao dịch đang đối diện nguy cơ bị thanh lý, nếu số tiền ký quỹ giao dịch hợp đồng tương lai được nạp đủ, khả năng xảy ra thanh lý có thể được tránh khỏi.
Cách giao dịch hợp đồng tương lai
Khái niệm về giao dịch hợp đồng tương lai khá là phức tạp, nhưng phương pháp thực hiện không khó. Trước hết, bạn hãy xem cách giao dịch hợp đồng tương lai trong thị trường chứng khoán.
Trong thị trường chứng khoán
Đầu tiên, bạn cần mở một tài khoản giao dịch tại sàn giao dịch chứng khoán với một nhân viên môi giới. Vì mỗi công ty chứng khoán có các tiêu chí khác nhau trong việc xử lý tài sản, bạn hãy kiểm tra và chọn một công ty phù hợp với bạn trước khi mở tài khoản để thực hiện giao dịch một cách khôn ngoan. Mở một tài khoản môi giới đòi hỏi bạn phải thế chấp số tiền nạp vào bằng cách mua theo đòn bẩy từ người môi giới. Ký quỹ được thiết lập dựa trên một tỷ lệ theo quy định T (Reg T) của Ủy ban Dự trữ Liên bang (Fed), tức là Ngân hàng Trung ương của Hoa Kỳ.
Trong thị trường tiền điện tử
Giao dịch hợp đồng tương lai tiền điện tử cho phép bạn bắt đầu giao dịch với mức ký quỹ thấp hơn so với chứng khoán. Nhờ vào điều này, nó rất phù hợp cho người mới bắt đầu trong giao dịch hợp đồng tương lai và nhà đầu tư nhỏ. Sau khi mở tài khoản, việc thực hiện rất đơn giản. Bạn có thể hợp đồng một tùy chọn call tương ứng với quyền mua giao dịch hợp đồng tương lai, hoặc một tùy chọn put tương ứng với quyền bán hợp đồng tương lai.
Hiện tại, các tùy chọn được chia thành ‘vị thế mua’ (long position) và ‘vị thế bán’ (short position) tùy theo loại giao dịch. Việc giao dịch vị thế mua hoặc vị thế bán được xác định dựa trên giá hiện tại. Nếu bạn dự kiến giá trị của một tài sản sẽ tăng trong tương lai, bạn nên mở vị thế mua; nếu bạn dự kiến giá trị sẽ giảm, bạn nên mở vị thế bán.
Những Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)
Giao dịch hợp đồng tương lai là gì?
Giao dịch hợp đồng tương lai là một phương pháp giao dịch giá trị tương lai của một hàng hóa. Ngày kết thúc giao dịch và số tiền phải thanh toán cho giao dịch được thỏa thuận trước, và các hợp đồng được thực hiện vào ngày đã được chỉ định. Trong giao dịch hợp đồng tương lai, các công cụ tài chính có thể giao dịch như chứng khoán, cổ phiếu và tiền điện tử.
Giao dịch hợp đồng tương lai có hợp pháp không?
Nó tuỳ thuộc vào từng trường hợp. Mặc dù giao dịch hợp đồng tương lai là một phương pháp giao dịch hoàn toàn hợp pháp, nhưng để bảo vệ rủi ro của nhà đầu tư, bạn nên tìm hiểu về những mối rủi ro liên quan. Trong giao dịch hợp đồng tương lai, bạn có thể sử dụng đòn bẩy lớn hơn so với giao dịch giao ngay. Bạn có thể sử dụng đòn bẩy này để tăng số vốn ban đầu và tăng lợi nhuận đầu tư có thể nhận được. Tuy nhiên, đòn bẩy là con dao 2 lưỡi, bạn cần lưu ý trong trường hợp bị thua lỗ, bạn có thể chịu tổn thất lớn hơn nếu sử dụng đòn bẩy.
Cách giao dịch hợp đồng tương lai cho người mới bắt đầu
Bạn có biết rằng kể cả những người mới bắt đầu đầu tư cũng có thể bắt đầu giao dịch hợp đồng tương lai không! Tuy nhiên, giao dịch hợp đồng tương lai yêu cầu sự tính toán cẩn thận và có chiến lược hợp lý. Nếu bạn thử giao dịch hợp đồng tương lai sau khi đã có nhiều kinh nghiệm đầu tư thông thường, cơ hội thành công trong giao dịch hợp đồng tương lai có khả năng sẽ cao hơn.